لیگ بسکتبال حرفه های ایران یا سوپر لیگ٫ یکی از نقاط روشن بسکتبال ایران است. اگر چه این لیگ هنوز در ابتدای راه است اما مشکلاتش نظیر لیگ های معتبر دنیاست. موضوع حکم تعلیق مهران شاهین طبع٫ سرمربی تیم صبا مهر٫از سوی کمیته انظباطی فدراسیون بسکتبال ایران٫ موضوعی است که لیگ های بزرگ دنیا نظیر ان بی ای هم با انها در چالش است. در حکم فدراسیون دلیل این حکم٫ اظهارات مهران شاهین طبع در رسانه های جمعی در جهت تخریب مسوولین فدراسیون ذکر شده است . سوال اینجاست که آیا در بسکتبال ایران کسی حق دارد از مسوولین فدراسیون٫ داوران٫ مربیان٫ صاحبان باشگاه ها وحتی بازیکنان در رسانه های عمومی (روزنامه٫ تلویزیون٫ وبلاگ٫ سخنرانی٫ ...) ازادانه انتقاد مستدل یا حتی غیر مستدل بکند یا نه؟
بی تعارف ما ایرانی های بسکتبال را اختراع نکردیم٫ لیگ حرفه ای مان هم که سابقه ای انچنانی ندارد. پس مثل بچه ادم٫ قبل از اینکه رگ گردنمون کلفت کنیم و بگیم اقا مهران حالشو بگیر یا بگیم محمود خان خوب طرف و سر جاش نشوندی ٫باید نگاه کنیم ببینیم اونای که توی دنیا کارشون درست تره چطوری این قضیه رو حل کردن. باید یک راست رفت سراغ ان بی ای. فکر کردین که تو امریکا کسی به خاطر انتقاد از مدیران لیگ ان بی ای و مخصوصا کمیسیونر ان بی ای٫ دیوید استرن٫ جریمه نشده؟ یک زنگ بزنید به صاحب تیم دالاس موریکس٫ مارک کیوبن ٫ تا گوشی دستتون بیاد. این طرف به خاطر انتقاد از مسوولین و داوران ان بی ای (که بیشترش هم بر حق بوده) در رسانه ها تا حالا یک میلیون و ششصد هزار دلار جریمه نقدی پرداخته و سه بازی محروم شده. حالا مارک کیوبن که هرچی از دهنش دراومد نثار دیوید استرن کرده٫ ولی بنده خدا اندرو باینم٫ سانتر لیکرز٬رو چی میگی که همین دو هفته پیش به خاطر اینکه گفت که خیلی سخته پنج نفره در برایر هشت نفر بازی کنیم (منظورش یکطرفه قضاوت کردن داور هاست) و بیست و پنج هزار دلار جریمه شد۰
داستان چیه؟ امریکا هم که شد عین ایران٫ نمیشه گفت بالای چشم کسی ابروه. پس آزادی بیان و حقوق بشر چی میشه؟
نه خیر داستان اصلا ربطی به حقوق بشر و آزادی بیان نداره. شما وقتی میخواهی یک تیم ان بی داشته باشی باید بری از سازمان ان بی ای امتیاز تیم داری بخری. برای این هر اشکولی که پول داره نیاد تیم بخره و گند بزنه تو ان بی ای٫ باید از فیلتر گزینش هم عبور کرد. بله درست شنیدید گزینش. اونم اینطوری که مدیران و صاحبان تیم های دیگه ان بی ای باید به طرف رای اعتماد بدن. سر آخر هم باید اساسنامه ان بی ای رو برای تیم داری امضا کنی. توی این اساس نامه نوشته شده که باید تمام بخشنامه های ان بی ای رو بی چون و چرا قبول کنی تا بتونی از مزایای تیم داری استفاده کنی۰ حالا داستان اینجاست که با امضای این اساس نامه و پذیرفتن بخش نامه های ان بی ای یکسری از حقوق اولیه انسانی خودتو رو می بخشی. مثلا به عنوان یک انسان آزاد هر کسی حق داره هر لباسی دلش میخواد بپوشه٫ در ان بی ای این حق را نداری! اگر بازی میکنی باید لباس تیم رو بپوشی ٫ اگر هم بازی نمیکنی و میای توی استادیوم باید کت و شلوار بپوشی. یکی دیگر از حقوق اولیه انسانی که با امضا کردن قرارداد تیم داری از بین میره اینه که اعضای تیم ها حق ندارند بر علیه داور حرفی بزنند که جایی به گوش کسی برسه. مسخره نیست... بله به دنیا حرفه ای خوش امدید. همین چند ماه پیش ان بی ای یک بخشنامه دیگه ای صادر کرد که اعضای تیم بسکتبال حق ندارند از ۴۰ دقیقه قبل از بازی تا اخر بازی به کسی اس ام اس بفرستن. بله دنیا حرفه ای همینه٫ صاحب کار شما حتی میتونه تعداد بارهایی که کارمندش حق داره در روز بره توالت رو تعیین کنه۰
برگردیم به بسکتبال ایران. حالا سوال اینجاست که آیا رابطه تیم های سوپر لیگ و فدراسیون بسکتبال ایران هم بصورت فرانچایز (همین چیزی که بالا تشریح کردم ٫ یعنی امتیاز خریدن و زیر بلیط رفتن) است یا نه. اگر نیست که تیم ها باید به فکر این باشن که برای خودشون سازمان لیک تشکیل بدن٫ اگر هست باید دید شرایط این فرانچایز چیه و تیم ها چه محدودیت هایی رو میپذیرند. آیا حقوق و مسوولیت های مهران شاهین طبع در برابر محمود مشحون مثل حقوق و مسوولیت های مارک کیوبن دربرابر دیود استرن است یا اینکه همه دارن همینجوری رو هوا توی سر همدیگه میزنند۰
حالا فرض کنیم که رابطه تیم های سوپر لیگ ایران و فدراسیون بسکتبال مثل رابطه تیم های ان بی ای با سازمان ان بی ای باشه. پس باید عین میت رو به قبله شد که صاحبکار هر کاری دلش خواست بکنه؟ خیر. اولا بازیکنان٫ صاحبان تیم و مربیان حق اظهار نظر انتقادی در رسانه ها ندارند٫ بقیه مردم که حق دارند این حرفا رو بزنن. روزنامه نگار ها٫ وبلاگ نویس ها٫ مجریان تلویزیونی و طرفداران تیم ها که حق دارند هر چیزی دلشون میخواد بگن. کافیه یک سری تو وبلاگ های ورزشی و برنامه های تلویزیونی در مورد ان بی ای بزنید تا ببینید چطوری انتقاد میکنن و نسخه هر کسی که دلشون بخواد رو میپیچن٫ و بعدش هم هیچ اتفاقی نمیفته٫ کسی هم نمیره زندان٫ هیچ کسی هم از نون خوردن نمیافته. دومین نکته٫ تجمعات صنفی ورزشکاران حرفه ای در دنیا مثل عقاب بالای سر سازمان های لیگ قرار داره تا بتونه حق بازیکن ها و دست اندر کاران تیم رو بگیرن. این اتحادیه ها میتونن لیگ های حرفه ای رو به اعتصاب بکشونن و سازمان لیگ رو بدبخت کنن. (نظیر اعتصاب تمام فصل بازیکنان لیگ هاکی ان اچ ال که چند سال پیش دمار از روزگارکمیسیونر ان اچ ال درآورد). اتفاقا کل کل کردن با این اتحادیه ها خیلی سخت تره چون شما با شما یکسری ورزشکار میلیونر طرف هستید که اگر پنج سال هم کار نکنن براشون خیالی نیست و مثل اون کارگر بنده خدای کارخونه ریسندگی بافندگی نیستن که هشتش گروی نهشه۰
خلاصه کلام اینکه تا وقتی بسکتبال حرفه ای ما شتر گاو پلنگ است به سر و کول همدیگر میپریم اوضاع همینه٫ یکی میگه طرف از اول مساله داشته اون یکی میگه چون بابات پنجاه سال پیش تو تیم ملی به من پاس نداد من هم بچه رو تو تو تیم ملی راه نمیدم. سومی میاد میگه٫ به خاطر موی سفید من بیاین دست بدین و روی همدیگر و ببوسین۰ این هم شد حل مشکل به سبک ایرانی۰