یکی از دلمشغولی هایی طرفداران ورزشهای حرفه ای اینه که آیا بازیکن مورد علاقه شان در حد و اندازه های پولی که میگیرد بازی میکند یا نه؟ اظهار نظر بیشترمان در مورد این مقوله عموما بی ربط و احساسی است. مثلا تا کوبی یک شوت سه امتیاز را در اخرین لحظه های بازی گل میکند از ته دل داد میزنیم که « اون بیست و چهار میلیون دلاری که میگیری از شیر مادر حلاترت باشه جوون» یا شنیده شده که « من نمیدونم کدوم گوسفندی حاضر شده به این کریس باشه هفده میلیون دلار اسکن خشک بده با این بازییش» . این اظهار نظرات به دلایل مختلف اشتباه است . اولین نکته که بیشتر ها ما ها هیچ درکی از عدد و رقم هایی که این ورزشکاران دریافت میکنند نداریم و دومین دلیل اینکه معیارهای ما برای حلال کردن دستمزد این بازیکنان عموما بر اساس همان احساس همان لحظه مان از نتیجه بازی است نه تاثیر نهایی این بازیکنان بر پیروزی
در بسکتبال حرفه ای ایران دقیقا نمیدانم تیم ها چگونه دخل و خرج میکنند و آیا اصلا پول در آوردن برایشان مهم است یا نه ولی در آمریکا همه چیز در لیگ حرفه ای بر محور پول در آوردن میچرخد. از این روی صاحبان تیم ها علاقه مند هستند که بدانند که آیا بازیکنانشان در حد پولی که میگیرند اثر بخش هستند یا نه و همچنین ان معیار اثر بخشی را با حقوقی که دریافت میکنند بسنجند تا نهایتا آنهایی را که پول یا مفت میگیرند و به ریش صاحب تیم میخندند شناسایی کنند
در مورد شاخص اثر بخشی یک تیم روش های مختلفی وجود دارد. متداول ترین روش اینست که در حمله های منجر به گل با حمله های بی اثر مقایسه شود و در دفاع هم تعداد دفاع های که در ان تیم گل خورده است با تعداد دفاع هایی که تیم از گل خوردن جلوگیری کرد مقایسه شود. این دو شاخص معیار مشخصی از اثر بخشی یک تیم را نشان میدهد ولی میزان اثر بخشی یک بازیکن بسیار پیچیده تر از اینست که ببینیم چند امتیاز آورده یا چند تا توپ بلوکه کرده است
چندی پیش یک آمار دان امریکایی از دانشگاه یوتا الگوریتمی را به ان بی ای پیشنهاد کرد که با استفاده از ان میتوان اثر بخشی بازیکنان را تا حد قابل قبولی تعیین کرد. نام این الگوریتم «پیروزی های تولید شده» است و شرح ان از حوصله این بلاگ خارج است. اگر به جزییات ان علاقمند هستید اینجا را بخوانید
وقتی آمارها و دستمزد سالانه یک بازیکن را به این فرمول میدهید این فرمول به شما میگوید که ضریب پیروزی تولید شده از سوی این بازیکن چه عددی است و چه میزان از حقوق او را پوشش میدهد. به زبان ساده این فرمول به مدیران باشگاه میگوید که چه میزان از حقوق یک بازیکن اضافه پرداخت شده است. این امار دان همه آمارهای فصل جاری را برای بازیکنان لیگ در الگورینم خود قرار داد و با کمال تعجب کوبی برایانت از لوس انجلس لیکرز جز ده بازیکن لیگ که پول یا مفت میگبرند رده بندی شد. طبق محاسبه او کوبی برایانت ضریب تولید پیروزی اس 2/85 است و با توجه به دستمزد بیست پنج میلیون دلاری اش حدود نوزده میلیون دلار اضافه پول گرفته است . البته بالاترین پول یامفت مربوط به رشارد لوییس بازیکن تیم ویزارد است که با بیست و یک میلیون دلار پول اضافه در راس این جدول است . وقتی شبکه تلویزیونی سی ان بی سی با دیوید برری، استاد دانشگاه یوتا، مصاحبه کرد، او در پاسخ به اینکه : اخه مگه میشه کوی برایانت پول اضافه گرفته باشه ؟ پاسخ داد
کوبی برایانت یک اسطوره بسکتبال است و من میتونم درک کنم که حضور او در فهرست بازیکنانی که پول زیادی میگیرند برای بسیار تعجب آوره. رسانه ها بارها گفتن که کوبی برایانت یکی از بهترین بازیکنان فصل 2011-12 بوده اما عدد و رقم ها چیز دیگه ای میگن. واقعیت قضیه اینه که راز امتیاز اوری کوبی اینه که زیاد شوت میزنه. کوبی برایانت بر خلاف سالهای گذشته از نظر کارایی شوت از یک گارد دوی معمولی هم پایین تر بوده و وقتی که کارایی شوت کوبی میاد پایین تیم نمیتونه پیروز بشه. اما اگه تمام توپ ها یک جوری به شما ختم بشه و اینقدر شوت بزنید تا امتیازتون به اندازه کافی بیاد بالا اون وقته که طرفداران و رسانه ها شروع به تعریف و تمجید میکنند
وقتی گزارشگر سی ان بی سی پرسید : اما وجود ستاره هایی نظیر کوبی باعث میشه که درامد تیم از بلیط فروشی و غیره بالابره. اینو چطوری توجیه میکنید؟ او پاسخ داد: اتفاقا اینجوری نیست. مقایسه بین درآمد گیشه بلیط فروشی در فصل گذشته با میزان پیروزی تیم ها نشان داده که این پیروزی است که درآمد تیم را بالا میبره . وجود ستاره در درآمد تیم موثره ولی اثر بسیار بسیار ضعیف تر از تاثیریه که پیروز شدن خواهد داشت